Kasza gryczana
– kasza wytwarzana z obłuskanych nasion gryki zwyczajnej. Ze zmielonej kaszy gryczanej całej (białej lub prażonej) otrzymuje się mąkę gryczaną.
-(hreczana) to kasza, które właściwości i wartości odżywcze są znane od dawna. Kaszę gryczaną znali Hunowie, ale jako koczownicy nie wprowadzili jej uprawy do Europy. Gryka w Europie Środkowej była znana już w neolicie. W XIII-IV wieku jej uprawa rozpowszechniła się na zachód Europy
Drobne brązowe ziarenka o trójkątnych bokach są owocem niewielkiej, dorastającej do 60 cm rośliny wydającej pachnące kwiaty barwy od białej – jak w „Panu Tadeuszu” opisuje Mickiewicz („gryka jak śnieg biała”) – do różowej. Grykę najłatwiej zobaczyć na polach, np. Lubelszczyzny, gdzie jest najwięcej upraw. Kwitnie w lipcu i sierpniu.
Rodzaje kasz gryczanych
W Polsce, zależnie od sposobu obróbki wyróżnia się:
kaszę gryczaną nieprażoną (zwaną też zwykłą lub białą):
całą,
łamaną,
łamaną drobną (kasza krakowska),
kaszę gryczaną prażoną:
całą,
łamaną.
Czas przechowywania kaszy gryczanej od chwili wyprodukowania wynosi dziesięć miesięcy.
Wytwarzanie
Przetworzenie gryki na kaszę składa się z następujących etapów:
czyszczenie – usuwanie zanieczyszczeń i innych zbóż,
sortowanie – usuwanie ziaren drobnych, o niepełnej wartości odżywczej,
parowanie/suszenie – usuwanie gorzkiego posmaku, poprawa barwy ziaren i zmiana struktury bielma,
frakcjonowanie według wielkości ziarna,
obłuskiwanie – usuwanie łuski,
wydzielanie ziaren obłuskanych z mieszaniny ziaren obłuskanych całych i połamanych, wolnej łuski, ziaren nieobłuskanych, cząstek okrywy, bielma, zarodków i mąki,
przesiewanie uzupełniające,
łączenie kaszy uzyskanej z różnych frakcji.
Kasza gryczana - właściwości zdrowotne
Kasza gryczana jest świetnym źródłem białka, zawiera go od 10 do 16 proc. (im cieplejszy klimat, tym go więcej). Jest to białko lepiej przyswajalne niż to pochodzące ze zbóż, ma podobną wartość, jak białko roślin strączkowych.
Kasza gryczana jest bowiem bogata w unikatowe aminokwasy egzogenne – zwłaszcza w lizynę, której nasz organizm sam nie wytwarza, tylko trzeba ją dostarczać wraz z pożywieniem. Lizyna jest niezbędna m.in. przy budowie białek, zwłaszcza w mięśniach i kościach. Działa korzystnie na kondycję psychiczną.
Naukowcy ocenili, że spożycie 100 g kaszy gryczanej zaspokaja dzienne zapotrzebowanie człowieka na aminokwasy egzogenne.
Kasza gryczana nie zawiera glutenu. W związku z tym bez obaw mogą po nią sięgać osoby chore na celiakię czy nietolerujące glutenu.
Kasza gryczana na cholesterol i cukrzycę
Jednym z najważniejszych flawonoidów zawartych w kaszy gryczanej jest rutyna, która wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne, a także pomaga obniżyć poziom złego cholesterolu LDL we krwi. Naukowcy są zgodni, że dostatek rutyny w diecie zapobiega arteriosklerozie, a także chorobom i atakom serca! Mało kto wie, że rutyna sprzedawana jako suplement i lek na rozszerzenie tętnic jest w rzeczywistości często pozyskiwana z liści gryki. Dobre wieści mamy również dla diabetyków. Dzięki wysokiej zawartości błonnika w kaszy gryczanej spowolnieniu ulega proces przenikania glukozy do krwi, a tym samym łatwiej jest kontrolować skoki cukru.
Najnowsze badania wskazują również na wysoce efektywne działanie związku zwanego chiro-inositolem, który obecny jest w ziarnach kaszy gryczanej. Jego chemiczna aktywność imituje funkcje insuliny i może być wielkim przełomem w leczeniu cukrzycy dziecięcej.
Opracowała
Nikola Gembala
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz